Goed je best doen hoor! Het is ons Nederlanders met de paplepel ingegoten. Vanaf het moment dat we het levenslicht zien, wordt presteren beloond en wordt falen genegeerd. Ook ik deed mijn best op school, althans dat dacht ik. Het leren ging mij zo gemakkelijk af dat ik me op de basisschool stierlijk verveelde. Met als gevolg dat ik niet meer in het ideaalplaatje van de meester paste. Dus stond er ooit op mijn schoolrapport: ‘Praat teveel en leidt andere mensen af’ … Wat was ik boos op die man. Woedend smeet ik mijn rapport in de hoek. Zonde, want behalve voor gedrag waren de overige waarderingen voor alle vakken en vaardigheden zeer goed.

Waarom gaan we zo krampachtig om met falen en al helemaal als het om werk gaat? Functionerings- en beoordelingsgesprekken zijn maar al te vaak eenrichtingsverkeer. De werknemer die net als de leerling aan de angstige zijde van de tafel zit in afwachting van zijn oordeel. Waarom maak je van alle gesprekken geen tweerichtingsverkeer? Echt rendement haal je d’r pas uit als je de werknemer zichzelf laat beoordelen. Nu we daar dit jaar in mijn onderneming mee zijn gestart, zijn de gesprekken veel meer open en in balans en leidt dit ook tot mooie nieuwe inzichten over de ambitie van onze teamleden.

Het faalgevoel wordt nog erger als je in Nederland ondernemer bent. Ga je failliet dan ben je óf een slechte ondernemer óf een oplichter. En als je omgeving je zo beoordeelt, ben je geneigd om dat ook nog te geloven. Klinkklare onzin natuurlijk. Juist de ondernemers die na een faillissement opnieuw een onderneming starten zijn veel succesvoller. Door schade en schande wijzer geworden maken ze minder fouten en zijn ze in groei, omzet en het creëren van banen sneller dan de eerste keer. Van die schade- en schande-ervaringen kunnen we zo veel leren. Ik lanceerde daarom recent een website (www.vallenopstaanenweerdoorgaan.nl) om het taboe op financieel falen te doorbreken. Inmiddels staan er prachtige video’s op over startups en startdowns en datje ook succesvol kunt zijn na twee faillisementen.

Hoe het is afgelopen met mijn eigen faalgevoel op de basisschool? Ik heb het kunnen plaatsen. Mijn meester was zeer opmerkzaam, alleen kon hij niet vermoeden dat het een talent van mij was in plaats van incompetent gedrag. Ik ben inmiddels een veelgevraagd spreker.

December 2015 als column verschenen in People business, nr. 8 >